Την πρώτη έρευνα που επιχειρεί να αποτυπώσει τον τρόπο με τον οποίον βιώνουν οι εξαρτημένοι χρήστες ουσιών της Αθήνας την πανδημία covid-19, διενήργησε το ΚΕΘΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ το καλοκαίρι του 2020.

 

Στην έρευνα συμμετείχαν 206 άτομα από τον πληθυσμό των πιο επιβαρυμένων και περιθωριοποιημένων εξαρτημένων χρηστών ουσιών της πρωτεύουσας, στους οποίους επικεντρώνεται η δουλειά του ΚΕΘΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ. Oι 7 στους 10 συμμετέχοντες ήταν άνδρες με μέση ηλικία τα 42 έτη. Ελληνική υπηκοότητα είχε το 80%. Η επαφή μαζί τους έγινε στον δρόμο, στα δύο στέκια του ΚΕΘΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ που απευθύνονται σε ενεργούς χρήστες, και στον ξενώνα για άστεγους εξαρτημένους ΙONIS.

 

Η έρευνα ανέδειξε τα προβλήματα καθημερινής επιβίωσης που δημιούργησε το πρώτο lockdown για ένα ποσοστό των συμμετεχόντων, τον βαθμό γνώσης και τήρησης από πλευράς τους των μέτρων ατομικής προφύλαξης, καθώς και τη στάση τους απέναντι στην απειλή υγείας και ζωής που αντιπροσωπεύει δυνητικά ο ιός.

 

Σύμφωνα με την έρευνα, αρκετοί αντιμετώπισαν την περίοδο του lockdown σειρά από προβλήματα επιβίωσης, όπως η πρόσβαση σε τροφή, στέγη και καθαρό νερό. Συγχρόνως μειώθηκε και η πρόσβασή τους στις ουσίες που χρησιμοποιούν. Οι συμμετέχοντες ιεράρχησαν τις δυσκολίες της περιόδου του lockdown ως εξής:

θέματα σχετικά με τη χρήση (διαθεσιμότητα ουσίας κ.ά.): 27,2%
σίτιση: 24,1%
δυσκολίες μετακίνησης εξαιτίας των περιορισμών: 17,3%
στέγαση: 12,3%
πρόσβαση σε καθαρό νερό: 8%
πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας: 8%
Πάντως, 1 στους 5 ερωτώμενους (21,4%) εμφανίζεται να μην αντιμετώπισε καμία δυσκολία την περίοδο του lockdown. Επιπλέον, σχεδόν οι μισοί (42,2%) δήλωσαν σταθερή στέγη κατά την ίδια περίοδο.

 

H έρευνα εξέτασε, επίσης, το κατά πόσο οι ερωτώμενοι γνώριζαν και τηρούσαν τα βασικά μέτρα προστασίας τόσο κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown όσο και κατά την επόμενη περίοδο. Είναι ενθαρρυντικό, ιδίως για τους ανθρώπους που διαβιούν στον δρόμο, ότι το επίπεδο ενημέρωσης εμφανίζεται υψηλό όσον αφορά τα μέτρα ατομικής πρόληψης, γεγονός που μπορεί να συνδεθεί και με τις εντατικές ενημερωτικές προσπάθειες εξειδικευμένων υπηρεσιών, όπως η Μονάδα Street-Work του ΚΕΘΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ. Όπως είναι αναμενόμενο, μικρότερη είναι η συμμόρφωση στα μέτρα όσων δεν διαθέτουν στέγη.

 

Σύμφωνα με το 68% των ερωτηθέντων, η πανδημία COVID-19 δεν αποτελεί αντικείμενο καθημερινής συζήτησης στις πιάτσες και δεν υπάρχει ανησυχία ανάμεσα στους χρήστες για την εξέλιξη της νόσου. Η πλειονότητα απάντησε ότι δεν φοβάται τη λοίμωξη, δηλαδή να νοσήσει (65%) ή να πεθάνει (78%). Συγχρόνως, οι μισοί συμμετέχοντες (50,2%) θεωρούν εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο να μολυνθούν μελλοντικά από covid-19.

 

To μεγαλύτερο μέρος των συμμετεχόντων της έρευνας (54,4%) δεν είχε υποβληθεί σε τεστ ανίχνευσης του covid-19. Από όσους είχαν εξεταστεί σχεδόν όλοι είχαν βρεθεί αρνητικοί (98,9%).

 

Η έρευνα διενεργήθηκε από τη Μονάδα Street-Work και το Τμήμα Έρευνας του ΚΕΘΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ με χρήση ημι-δομημένου ερωτηματολογίου που δημιουργήθηκε ειδικά για τον σκοπό αυτόν.

 

Το ΚΕΘΕΑ ΕΞΕΛΙΞΙΣ λειτουργεί από το 1995 και υποστηρίζει ενεργούς χρήστες, κυρίως άστεγους, κοινωνικά απομονωμένους και πάσχοντες από σοβαρές ασθένειες. Βασικός στόχος του είναι η μείωση των συνεπειών της ανεξέλεγκτης και επικίνδυνης χρήσης ουσιών, όπως η θνησιμότητα και η διάδοση μολυσματικών ασθενειών. Διαθέτει Μονάδα Street-Work, 2 Κέντρα Άμεσης Πρόσβασης (στέκια), στην Ομόνοια και τα Εξάρχεια, και Μονάδες Σωματικής και Ψυχικής Υγείας.